In de volksmond noemen we ze graag ‘latten’: onze ski’s. Maar hoe worden ze eigenlijk gemaakt – deze latten die ons in staat stellen om wendbare bochten in de sneeuw te maken, dynamisch door diepe sneeuw te glijden en ons op hoge snelheid over vlakke delen te katapulteren? SnowTrex toont de productiestappen van de skiproductie, want één ding is zeker: enkel een ‘lat’ is een ski allang niet meer! We hebben nu te maken met hoogontwikkelde producten die bestaan uit een veelheid aan bouwstenen.
Stap 1: Productie van de skikern
Het hart van elke ski is de kern. Deze bepaalt de wendbaarheid, grip, hardheid, soepelheid, soepelheid, gewicht en last but not least de prijs van een ski. Het materiaal dat als regel en traditioneel voor de skikern wordt gebruikt, is hout, wat zeker verklaart waarom ski’s in de volksmond als ‘latten’ worden aangeduid. Skifabrikanten gebruiken echter niet noodzakelijkerwijs alleen hout en niet noodzakelijkerwijs slechts één houtsoort. Elke fabrikant heeft zijn eigen, meestal individuele samenstellingen en probeert voortdurend nieuwe laminaten uit, d.w.z. samenstellingen van verschillende dunne lagen hout. Het kan voorkomen dat er tot 45 lagen aan elkaar worden gelijmd. Echter, op basis van de huidige stand van de ontwikkeling door de eeuwen heen, is iedereen het erover eens dat hout het beste (hoofd)bestanddeel is voor de kern. Geen enkel ander materiaal, bijvoorbeeld, kan de ski zo’n goede spanning en elasticiteit geven als hout. Bovendien blijft de ski daarmee erg duurzaam. Het hout voor de productie van ski’s komt voornamelijk uit Midden-Europa, vooral uit de Alpenlanden. De specificaties van de skisector zijn zo nauw omschreven, dat het eigen beukenhout uit de tuin niet echt geschikt is voor de skiproductie.
Om de stijfheid van de ski’s te variëren, gebruiken skifabrikanten vaak ook glasvezel of metaallagen. Terwijl topski’s een complete, doorlopende houten kern hebben, kunnen goedkopere versies worden aangevuld met wat schuim. Dit is vooral het geval bij kinderski’s of all-round modellen, omdat de ski lichter wordt, maar niet van zo’n hoge kwaliteit en dus tegen een lagere prijs kan worden aangeboden.
Een andere doorslaggevende factor is dat de vormstukken – of ze nu van populier, es, beuk of andere materialen zijn gemaakt – dienovereenkomstig worden gefreesd. De verschillende hoogte- en zijprofielen, de taille en de daaruit voortvloeiende rondingen vormen samen het skimodel en zijn eigenschappen.
Stap 2: Samenstelling van alle componenten
Een ski bestaat uit ca. 30 tot 50 afzonderlijke onderdelen, die in maximaal 125 stappen individueel worden bewerkt en tot een hoogwaardig sportmateriaal worden samengevoegd. De meeste van deze worden samengevoegd tijdens het skipersen. Stalen randen, onderste riem (= het deel onder de kern), bovenste riem (= het deel boven de kern), kern, loopvlak, enz. – dit alles wordt in één mal verpakt en samengevoegd met speciale lijmen of harsen en bepaalde verwarmings- en koeltijden.
De gelaagdheid in de mal vindt altijd van onder naar boven plaats. De coating ligt aan de onderzijde, gevolgd door de stalen randen en de rubberen of elastomeer banden, die worden gebruikt voor de demping. Hierover wordt de onderste riem gelegd, die op zijn beurt bestaat uit glasvezelmateriaal en metalen versterkingen. De onderste riem verhoogt de torsiestijfheid van de ski. Daarna volgt het hart van de ski, de kern en de bovenste riem. Bovenop ligt wat we als eerste zien bij de aankoop: het drukfolie met het bijbehorende ontwerp. In de regel wordt het oppervlak van een ski bedrukt met behulp van digitale druk of thermosublimatie. In het laatste geval wordt de was in gasvormige toestand op het materiaal verdampt.
Sandwichconstructie
De sandwichconstructie wordt beschouwd als de klassieke constructiemethode om de verschillende materialen van de ski’s met elkaar te verbinden. Bij deze constructiemethode worden de afzonderlijke lagen aan elkaar gelijmd en vervolgens met warmte en druk gebakken.
Schelpconstructie
Bij de zogenaamde schelpconstructie vormen de bovenste riem en de zijwanden een schelp waarin de andere lagen met lijm worden vastgelijmd. In tegenstelling tot de sandwichconstructie wordt de druk op de randen van de ski’s verhoogd, waardoor deze op harde pistes beter grijpt. Dit komt meestal tot uiting in de prijs.
Jasconstructie
Bij de jasconstructie omwikkelen de skifabrikanten de kern met verschillende glas- en koolstofvezels en lijmen ze alles aan elkaar. Dit bevordert de grip en maakt de ski ook stijver dan bij de klassieke constructie van overlappende lagen.
Wanneer de ski uit de pers komt, heeft deze – afhankelijk van het gebruikte materiaal – de juiste voorspanning en hoeft hij (bijna) alleen nog maar te worden geslepen. De voorspanning wordt getest door de fabrikant, verkoper of koper door de loopvlakken van de ski’s naast elkaar te plaatsen en ze samen te knijpen. Hoe moeilijker het is om te comprimeren, hoe groter de voorspanning en dus de nauwkeurigheid van het spoor en de grip van de ski.
Stap 3: Slijpen!
Nadat de ski uit de pers is gekomen en afgekoeld, wordt hij uit de mal gehaald en voorzien van de tip- en eindbescherming. De ski wordt in de slijperij afgerond: zowel de randen als de basis worden geslepen en gepolijst, de basis wordt daarnaast nog gewaxt en voorzien van een structuur.
Niet noodzakelijkerwijs onderdeel van de skiproductie, maar wel enorm belangrijk, is de toekenning van een serienummer. Dit maakt het mogelijk om de ski’s toe te wijzen, bijvoorbeeld in het geval van garantiegevallen, die ondanks het gebruik van hoogwaardige materialen en uitgekiende productiestappen steeds opnieuw voorkomen.
Tot slot een inzicht in de skiproductie van Stöckli:
Please also note that by using our services and integrating the YouTube API Services, the YouTube Terms of Service and the YouTube API Services Terms apply and your use of our website is deemed to be acceptance of these terms.
Veilig verpakt in folie vindt de ski nu zijn weg naar de winkel. Tips nodig om ski’s te kopen?
